การลงทุนอย่างยั่งยืน (Sustainable Investing)

          ช่วงหลังมานี้ผมเชื่อว่านักลงทุนหลายท่านคงได้ยินเรื่อง การลงทุนอย่างยั่งยืน (Sustainable Investing) หรือ ESG กันอย่างหนาหูมากขึ้น เมื่อ 2 สัปดาห์ที่แล้ว ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยก็ได้มีการจัดสัมมนาเกี่ยวกับเรื่องนี้เช่นเดียวกัน อีกทั้งจะทำการประกาศรายชื่อ Thailand Sustainability Investment (THSI) หรือ "หุ้นยั่งยืน" ที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้ลงทุนอีกด้วย

มาถึงตรงนี้นักลงทุนหลายท่านที่อาจจะยังไม่คุ้นกับแนวคิดทางการลงทุนนี้นั้น คงกำลังตั้งคำถามขึ้นในใจว่า การลงทุนอย่างยั่งยืน (Sustainable Investing) นี้มันคืออะไร ผมขออนุญาตขยายความดังนี้ครับ จริงๆแล้วแนวคิดดังกล่าวถูกพัฒนามาจากการลงทุนแบบ Social Responsibility Investing เมื่อหลายปีก่อน โดยหลักการของ Social Responsibility Investing นั้นจะใช้หลักการคัดออก (exclusionary screening) กล่าวคือ จะไม่ลงทุนในบริษัทที่ทำธุรกิจที่เกี่ยวกับ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ยาสูบ การพนัน เป็นต้น

แต่ปัจจุบันนี้ การลงทุนอย่างยั่งยืน นั้นได้ถูกพัฒนาเพิ่มขึ้นให้มีหลายมิติมากขึ้นประกอบไปด้วย 3 มิติหลักก็คือ 1. E = Environmental (การจัดการสิ่งแวดล้อม) 2. S = Social (สังคม) 3. G = Governance (บรรษัทภิบาล)

ซึ่งกองทุนที่มีมีการบริหารตามแนวคิดนี้ก็จะทำการลงทุนเฉพาะบริษัทที่มีคะแนน ESG ซึ่งคะแนน ESG นี้บางบริษัทก็ทำการวิเคราะห์เอง หรือก็อ้างอิงจากบทวิเคราะห์ของบริษัทวิจัยที่ทำการศึกษาเรื่องดังกล่าว ซึ่งมีอยู่หลายแห่งทั่วโลก

การลงทุนในแนวคิดแบบ ESG นี้กำลังเป็นที่นิยมอย่างมากในต่างประเทศ โดยปัจจุบันกว่า 1380 บริษัททางการเงินและการลงทุนซึ่งมีทรัพย์สินทั่วโลกมูลค่ากว่า 59 ล้านล้านเหรียญได้ร่วมลงนามที่จะสนับสนุนแนวคิดดังกล่าวร่วมกับ United Nations-supported Principles for Responsible Investment (PRI) Initiative เฉพาะกองทุนในอเมริกานั้นปัจจุบันมีกองทุนที่เน้นการลงทุนแบบ ESG นั้นกว่า 100 กองทุนและมีมูลค่าทรัพย์สินสุทธิสูงถึง 6.2 ล้านล้านเหรียญ และมากไปกว่านั้น ผลการศึกษาของ Morgan Stanley Institute for Sustainable Investing นั้นระบุว่านักลงทุนกว่า 71% ให้ความสนใจเกี่ยวกับแนวคิดในการลงทุนอย่างยั่งยืนนี้ โดยที่กลุ่มคนรุ่นใหม่ Gen Y หรือ Millennials นั้นให้ความสนใจมากที่สุดกว่า 84%

คำถามต่อมาที่เกิดขึ้นในใจของท่านนักลงทุนคงนี้ไม่พ้นว่าแล้ว การลงทุนอย่างยั่งยืน (Sustainable Investing) หรือ ESG มันดีอย่างไร ซึ่งโดยหลักการแล้วนั้นเชื่อว่าการลงทุนในบริษัทหรือหุ้นที่มี ESG สูงนั้นจะนำมาซึ่งผลตอบแทนที่ดี ตัวอย่างเช่น บริษัทที่มีบรรษัทภิบาลที่ดี หรือ good governance ผลการศึกษาบอกว่าบริษัทนั้นๆโอกาสที่จะเกิดปัญหาน้อยและความเสี่ยงในการดำเนินงานต่ำ แต่ความจริงแล้วข้อสรุปตรงนี้ยังไม่เป็นที่แน่ชัด

ซึ่งในต่างประเทศก็เริ่มมีการถกเถียงกันในทำนองที่ว่า การลงทุนตามแนวคิด Sustainable Investing นี้มันดีอย่างที่ว่าจริงหรือไม่ เนื่องจากมุมหนึ่งก็เป็นการจำกัดบริษัทที่กองทุนสามารถลงทุนได้เช่นเดียวกัน ซึ่งตรงนี้ Morningstar ได้มีการศึกษาผลตอบแทนของกองทุนที่บริหารแบบ ESG เทียบกับผลตอบแทนของตลาดโดยรวม พบว่ายังไม่มีข้อสรุปที่สามารถชี้ชัดได้ว่ากองทุนที่บริหารแบบ ESG นั้นมีผลตอบแทนที่ดีกว่าหรือแย่กว่าตลาดโดยรวมอย่างมีนัยยะสำคัญ แต่หากมองถึงผลตอบแทนที่ปรับด้วยความเสี่ยงตามแบบ Morningstar Rating แล้วนั้น บริษัทที่บริหารแบบ ESG นั้นมีแนวโน้มที่จะทำได้ดีกว่ากองทุนแบบปกติทั่วไป ส่วนผลการศึกษาโดย Morgan Stanley ชี้ว่า ยังไม่พบว่ากองทุนที่ลงทุนแบบ ESG นั้นทำผลตอบแทนได้สูงกว่า กองทุนแบบปกติหรื่อผลตอบแทนของตลาดโดยรวม ซึ่งตรงนี้ก็เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ว่าการบริหารกองทุนให้ได้ผลตอบแทนที่ดีนั้นมีหลายปัจจัยเป็นองค์ประกอบ

ถึงตรงนี้ ท่านนักลงทุนคงอยากจะทราบว่ากองทุนที่ตัวเองกำลังลงทุนอยู่นั้นมี การบริหารแบบ ESG หรือไม่ ตรงนี้ต้องบอกว่าปัจจุบันนั้นกองทุนในประเทศไทยยังไม่มีกองทุนไหนมีการบริหารแบบดังกล่าว 100% จะมีก็แต่แบบที่ไกลเคียงมากก็คงเป็นกองทุนที่เน้นลงทุนในบริษัทที่มีบรรษัทภิบาลที่ดี หรือ good governance หรืออีกวิธีหนึ่งที่สามารถทำได้ก็คือ เปิดพอร์ตการลงทุนของกองทุนนั้นๆดู แล้วนำไปเปรียบเทียบกับรายชื่อหุ้นไทยที่ถูกจัดอยู่ในดัชนี Dow Jones Sustainability World Index ทั้ง 4 บริษัทได้แก่ PTT, PTTEP, PTTGC และ SCC บวกกับอีก 9 บริษัทที่อยู่ใน Dow Jones Sustainability Emerging Markets Index ซึ่งได้แก่ ADVANC, AOT,BANPU, CPF, CPN, IRPC, MINT, PTT, PTTEP, PTTGC, SCC, TOP และ TUF รวมทั้งสิ้น 13 บริษัท

และเมื่อไรที่ทาง ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยประกาศรายชื่อ Thailand Sustainability Investment (THSI) หรือ "หุ้นยั่งยืน" ซึ่งคาดว่าจะมีทั้งหมด 50 บริษัท ผมจะมาเปิดเผยให้ท่านนักลงทุนทราบกันว่ากองทุนไหนมีการลงทุนแบบ ESG กันบ้าง ติดตามกันต่อไปนะครับ